Hz. İshak, Ham bin Nuh'un görevlendirildiği bölgelerden olan Kenan diyarında yerleşerek... bu bölgede soylandı. Oğlu Yakub'dan İsrailoğulları sülalesi nesillendi.

Hz. İshak'ın oğlu. İsrailoğullarının (yahudilerin) atası.

Hz. Yakub'un kardeşinin torunlarından. Zülkifl(as)'ın babası.

Hz. Yakub'un oğlu. Kardeşleri tarafından atıldığı kuyudan kurtarılarak köle edildi. Daha sonra bir rüya tabiri yaparak Mısır Sarayında Melik'in veziri olarak görevlendirildi.

Hz. Yusuf'un o bölgede ki adı Vezir Mentu-Hotep'tir.

Mısır Kralları kendisini tanrı ilan etti. Melik unvanı Firavun olarak değişti.

Hz.İbrahim'in Medyen isimli oğlunun soyundandır. Hz.Musa'nın kayınpederidir.

Hz.Musa Mısır'dan ayrıldı. Ahit Sandığı Mısır'dan çıkarıldı.

Yahudiler Filistin topraklarını istila ettiler ve hakim oldular.

İsrailoğulları ile Filistin'li Amelikalar arasındaki savaş. Bu savaşta Hz.Davud Amelika Kralı Calut'u öldürdü ve Talut İsrail Krallığını kurarak Davud'u geleceğin Kralı ilan etti.

mö.1004-mö.965 tarihleri arasında Hz.Davud bin İşa(Yesse), oniki İbrani kabilesini tek bir krallıkta topladı ve Kudüs'ü ele geçirerek bu şehri ilk Yahudi devletinin başkenti yaptı.

Hz.Davud'a nüzul olunan kutsal kitaba "Zebur" denir. Davud ölmeden önce oğlu Süleyman'ı tahta çıkararak kral ilan etti.

Hz. Davud, İsrailoğullarında hem Kral hem de Allah'ın elçisi olan ilk şahsiyettir.

Birleşik Monarşi sistemiyle yönetilen İsrail Krallığı'nda her kabilenin kendine ait özerk bir toprağı bulunmaktaydı.
Levi ve Yosef bu duruma istisnadır... çünkü;
• Leviler "din işleri"nden sorumluydu ve diğer kabilelerin din işlerini yürütmeleri için her kabile kendi topraklarından bir ya da birkaç şehri Levilere verdiler. Böylece Levilerin kendi özerk devletleri yerine diğer kabilelerin topraklarında özerk şehirleri oldu.
• Yosef'in adına bir kabile yoktur; onun yerine Yosef'in iki oğlunun (Menaşe ve Efraim) adına iki kabile vardır. Böylece İsrail Krallığında Menaşe ve Efraim kabilelerinin toprakları oldu.

mö.965-mö.930 tarihleri arasında krallığını yürüten Hz. Süleyman zamanı, krallık tarihinin en iyi dönemidir.

Çocukluğundan beri bilgili, iyilik ve adaleti seven biri olarak tanınmıştı. On iki yaşındayken babasının yerine geçip, sultan oldu. İsrail Krallığı kuzeydeki On Kabile'nin (Yahuda ve Benyamin kabileleri dışındaki bütün İsrail kabileleri) Mısır'dan Fırat Irmağı'na kadar uzanan topraklarını içine almış, krallık gerek ekonomik gerek siyasi bakımdan büyük gelişme göstermiştir.

Süleyman, ilk Yahudi tapınağını (Beyt-i Makdis, Süleyman Mabedi) inşa ettirerek Kudüs'ü İbranilerin kutsal şehri haline getirmiştir. Bu dönem "Birinci Tapınak Dönemi" olarak adlandırılmıştır.

Dünyada hâkim olan dört kişiden biridir. Beyt-i Makdis'i (Mescid-i Aksâ'yı) yedi yılda inşâ etti. Yemen'deki Sebe' Melîkesi Belkıs ile evlendi. Kudüs'te vefât etti.

Hz.Süleyman'ın mö.930 yılında ölümü üzerine yaklaşık 70 yıl kadar süren ilk İsrail Devleti'nin varlığı, İsrail adı altında yaşayan Oniki Kabile'nin iç ihtilafları, yoğun yabancı etkisi ve kentsel yaşamın gelişmesinin ortaya koyduğu gerilimler nedeniyle sekteye uğramış, Hz.Süleyman'ın oğlu Rehoboam tahta çıktığı dönemde tüm bu etkenler devletin ikiye ayrılmasına yol açmıştı.

Süleyman'ın döneminden sonra ülke iki kralllığa ayrıldı;
• Kuzeyde İsrail kabilesinden on tanesini içine alan ve başkenti Samaria (Samariye veya Nablus) olan İsrail Krallığı adını almış,
• Güneyde Davud'un soyundan gelen Yahuda ve Benyamin kabilelerinin yönetiminde olan, Kudüs şehrine sahip Yahuda (Yeuda, Juda) Krallıkları olarak kurulmuştur.

Hz.Davut tarafından mö.964 yılında başlatılan inşaat, Hz.Süleyman döneminde mö.957 yılında tamamlanmıştır. Ahit Sandığı mabede yerleştirildi.

Mabed için seçilen yer, günümüzde Kubbetü's-Sahra ve Mescid-i Aksa olarak bilinen tarihî eserlerin bulunduğu ve İslam literatüründe Harem-i Şerif olarak nitelendirilen yerdir.

Birleşik İsrail Krallığı, mö.924’de Kral Süleyman'ın ölümünden sonra ikiye bölündü.
► Kuzeyde, Jeroboam'ın kral olduğu İsrail Krallığı (mö.930 – mö.720)
► Güneyde, Rehav'am'ın kral olduğu Yehuda Krallığı (mö.930 – mö.586)

Zevulun, İssakar, Aşer, Naftali, Dan, Menaşe, Efraim, Ruben, Gad ve bu kabilelerin topraklarında bulunan Leviler kuzeydeki İsrail Krallığı'na bağlıydı.
Güneydeki Yehuda Krallığı ise Yehuda, Bünyamin, Şimon ve bu kabilelerin topraklarında bulunan Leviler tarafından kurulmuştu.

Kuzeydeki krallığın mö.732 ile mö.722 yılları arasında Asurlular tarafından dağıtılmasıyla bu bölgede yaşayan yahudiler, bugünün İran coğrafyasına köle olarak sürgün edildiler ve ayrıca dünyanın dört bir yanına dağılıp kripto olarak yaşamaya başladılar.

(ö.mö.848)

Yahuda Kralı Ahaz, putperestliği resmi olarak kabul etti ve yaydı.

Başkenti Samariye'nin düşmesi ile mö.722'de yıkılan İsrail Krallığı, Asur İmparatoru V.Şalmaneser'in hâkimiyetine geçti. Halk Asur'a sürgün edildi.

Kuzeydeki İsrail Krallığının Asurlular tarafından yıkılmasının ardından bu bölge yahudileri Hazar Denizinin güneyindeki coğrafyaya kadar sürgüne tabi tutuldu.

Babil Sürgünlerinden yaklaşık 150 sene kadar önce Asurlar, henüz Babil’i ele geçirmeden önce öncelikle Kenan diyarına akınlar yapmış ve mö.720’lerde Kuzey Yahudi devletini ortadan kaldırarak yahudileri buradan kendi toprakları içinde dağıtmıştı.

Bu dönemde kuzey yahudileri, Hazar'ın güney kıyılarına kadar dağılarak, hem çok verimli hem de ticaret yolları üzerinde bulunan bu coğrafyaya yerleştiler.

Yani; bugün genel olarak, yahudilerin 2 kere sürgün yaşadıklarını zannetsek de… yahudi kavimler asıl büyük sürgünü Asurlar döneminde yaşamışlardı.
O dönemde bugünkü İran içlerine ve Hazar coğrafyasına yerleşen bu yahudiler, bölgedeki Ermeniler ile beraber batıdan göç eden Iyon halklarını kontrollerine alarak ve asimile ederek Med Kavmini oluşturdular ve Med Devletini kurdular.

Medler, Persler olarak bilinecek toplumun kökeni ve ataları oldu. Bu toplumu oluşturan yahudiler ise tarihe, "kripto yahudiler" olarak geçecekti.

Babil Sürgünlerinden yaklaşık 35-40 sene kadar sonra, Med Devleti, yahudilerin daha da büyük güç sahibi oldukları Ahameniş Hanedanı tarafından ele geçirildi. İlk Ahameniş hükümdarı büyük Kiros, Babil Devletini yıkarak, Babil sürgünleri (1.nci sürgün) ile esaret altına alınan yahudi kavimleri serbest bıraktı ve tekrar Kenan’a gitmelerine izin verdi.

Yahudi kökenli Persler tarafından Kenan’a tekrar dönmelerine müsaade edilen yahudiler, zaman içinde tekrar sürgüne uğrayacak (2.nci sürgün) ve bu sürgünlerden; mizrahi, aşkenaz ve sefarad yahudi grupları ortaya çıkacaktır.

• Ancak büyük sürgünde İran içlerine sürgün edilen ve İran toplumunu oluşturduktan sonra her yere yayılan kripto yahudiler, bundan sonra kendilerini gizleyeceklerdir.
• Kripto yahudilerden hazar'ın güneyi coğrafyasında kalanlar ise ileride Arab yarımadasından bu bölgeye sürgün edilecek Hariciler ile işbirliği yapacak... Abbasileri kontrol altına alarak, 750 yılındaki Zap Suyu Savaşı'ndan itibaren, halen günümüze kadar süren dönemde İslam aleminde çok büyük hasarlar oluşturacaklardır.

• Kripto (kayıp) yahudiler; Asurların dağıttığı İsrail Krallığından, bugünün İran, güney Hazar coğrafyasına mö.730'larda sürgün edilen… 8 kabile ve bir kısım Levililerden oluşur. Bu kabileler, daha önceki tarih bilgilerinde... ortadan kaybolmuş, farklı bölgelerde asimile olmuş kayıp kabileler olarak tanımlanmış... ve dikkat çekmemeleri sağlanmıştı. Ancak özellikle 1980 sonrası ortaya çıkan bilgiler... hiç de kayıp olmadıklarını... üstelik çok daha etkin çalıştıklarını göstermiştir.

Bunlar, çoğunluğu Pers coğrafyasına, İpek Yolu üzerinde kalmakla birlikte (Meşhed/Horusan yahudileri)… Kuzey (Rusya), Orta ve Güney Asya (Hindistan, Afganistan ve Arap yarımadası) ve ticaret (ipek, baharat) yolları üzerinden Çin’e kadar yayılmışlardır.

Hatta bir kısmının Kuzey Avrupa’ya kadar yayıldıkları ve bazı Avrupa halklarını oluşturdukları… son yıllarda deşifre edilebilmiştir.

Lidya halkı, ilk kez para sikkesi kullandı.

Yahuda Kralı, Mısır'a güvenerek Babil'e isyan etti.

Yahudiler tarafından şehit edilen ilk rasul.

Yahudiler Bâbil'e sürülmüş, Kudüs'te ki tapınak da yıkılmıştır. Bundan sonra Yahudilerin göçe mecbur bırakıldıkları dağılma dönemleri başlamış, bu olaylar Yahudilerin tarihinde "Bâbil Sürgünü Devri" olarak yerini almıştır.

İlk tapınağın Bâbilliler tarafından yıkılması sonrasında Yahudilerin sürgün edilişleri "diaspora"nın başlangıcıdır. Bu sürgünün ardından Yahudilik dini bir anlayış dışında bir yaşam tarzı haline gelmiştir.

mö.597 - mö587 yılları arsında devam eden Babil saldırılarının ilk aşamasında Benyamin Kabilesine dokunulmamıştı ancak Ahit Sandığı, mabed'den hala daha bilinmeyen bir yere kaçırılmıştı.

mö.587'de, yaklaşık 350 yıl boyunca ayakta kalan, Güneydeki Yahudi Devleti, Babil Krallığı'nın tekrar saldırısına uğradı. Yahuda Krallığı ortadan kaldırıldı ve Kudüs tamamen yıkıldı. Benyamin kabilesi de sürgün edildi.

Persler, Yahudilere dönüş izni verdi.

Tarih kaynaklarında II. Sirus (büyük Kiros)'un hakimiyeti, Pers tarihinin başlangıcı olarak gösterilmektedir. Ekbatan'ı ele geçiren Sirus, sonrasında tüm Medya'ya egemen oldu. mö.29 Ekim 539 tarihinde Babil'i ele geçirdi ve buradaki tutsak Yahudileri salıverdi.

Yahudilerin Bâbil esareti yaklaşık 70 yıl sürdü. Bu süre sonunda Pers Hükümdarı Keyhüsrev mö.538'de Bâbil'i ele geçirip Bâbil Krallığı'na son vererek sürgündeki Yahudilerin Filistine dönmelerine izin verdi.

Pers Hükümdarı II.Dara zamanında refah ve hürriyete sahip olarak özerk bir yönetime kavuşan Yahudiler, Kudüs'te Babilliler tarafından yıkılan tapınağın yerine mö.515'te ikinci bir tapınak inşa ettiler. Tapınak öncekinin mütevazi bir kopyasıydı.

Ahd Sandığı ve içinde ki ON EMİR yazılı taş levhalar ile Tevrat, I.Tapınak'ın yıkımı esnasında yok edildiğinden yerine konulamadı.

İsrailoğulları, Hz.Süleyman'ın ölümünden sonra ayrılma ve bölünmeler yaşamaya başlamış ve inanç birliği ortadan kaybolmuştu. Kral olan kişi sürekli olarak yeni kural ve kaideler ortaya koyuyor ve peygamberlik iddiasında bulunuyordu.

Bu sözde peygamberler dönemi, Pers kralının, mö.444'te, Yahudi halkını, Hz.Musa'nın yasalarına bağlı kalmaya çağrısıyla son buldu.

Pers kralı, Hz.Musa'nın yasalarını bütün ülkede geçerli ilan ederek önce Tevrat'ın büyük bölümünün yazıya geçirilmesini, sonrasında da sözlü yasaların derlenmeye başlanmasını sağladı.

Tevrat'ın beş kitabı; Süleyman Meselleri, Rut, Rahipler Kitabı, Eyüp Kitabı, Naşideler Naşidesi bu zamanda tamamlanmıştır.

Yahudiler içinde meydana gelen bölünmeleri ve çatışmaları ortadan kaldıran liderdir.

Pers orduları mö.375 yılında Babil İmparatorluğu'nu istila ederek yönetimi ele geçirdi.

Yunanlılar, Büyük İskender'in komutasında, Pers İmparatorluğunu ortadan kaldırdıktan sonra, mö.312 yılında Filistin'i de istilâ etti.

Putperest olan Yunanlılar II.Tapınak'ı yıkmak istiyordu. Ancak, B.İskender Tapınak'ı yıkmadığı gibi, Musevileri barışçıl bir şekilde kendi İmparatorluğu'na kabul etti, haklarını korudu ve ibadetlerine karışmadı. Halk, Rumca (Grekçe)'yi öğrendi ve Tevrat, İskenderiye Yahudileri tarafından Grekçe'ye çevrildi.

Günümüzde ki Tevrat kitaplarının çoğu, Grekçe nüshasının Romalılar'ın dili Lâtince'ye sonra da İngilizce'ye çevrilmesinden kaynaklanmıştır.

Büyük İskender'in ölümü ile imparatorluk parçalandı, Filistin ve Mısır, General Batlamyus'un hâkimiyetine girdi.

Bu dönemde Seleucid (Silifke) Krallığı oluştu. Helenleşen Yahudilerle dindar Yahudiler arasındaki ilişkilerin bozulması, Seleucid Kralı IV. Antiochus Epiphanes'in (Şabat, sünnet gibi) belirli Yahudi dini törenlerini ve geleneklerini yasaklamasına yol açtı.

Bunun sonucu olarak Ortodoks (dindar) Yahudiler, (Makabi olarak da bilinen) Haşmonay Ailesi'nin liderliğinde başkaldırdılar. Bu isyan daha sonra Haşmonay Hanedanı olarak bilinen, mö.165'ten mö.63'e kadar süren bağımsız bir Yahudi krallığının oluşmasına yol açtı.

Haşmonay Hanedanı zamanla Salome Alexandra, II.Hyrcanus ve II.Aristobulus'un oğulları arasında çıkan iç savaş sonucunda parçalandı. Kral yerine teokratik bir ruhban sınıfı tarafından yönetilmeyi tercih eden halk, bu konuda Romalı yetkililerden yardım istedi. Böylelikle Pompey'in liderliğinde Romalılar, yöreyi fethedip yönetimi ele geçirdiler.

Bu dönemde Yahudilere Mısır'da yeni kurulan İskenderiye şehrine göç için teşvikte bulunulmuştur. Helenistik dönem ile Suriye, Anadolu, Bâbil ve özellikle İskenderiye'de Yahudiliğin önemli merkezleri ortaya çıkmıştır.

Bu dönem süresince Yahudiler Yunan hâkimiyeti altında Yunanlaştırma politikasının baskısı altında kalmışlardır. Makedonya Krallığı'nın Filistin'de Helenizm'i yerleştirmek istemesi neticesinde, kutsal tapınağa putperestliğin sembolü Zeus heykeli konuldu. Yunan ordusu mö.163'te Makabi ailesinin önderliğinde başlatılan isyanı bastırarak Kudüs'ü tekrar ele geçirmiştir.

Hz. Zekeriya, Yahudiler tarafından şehit edildi.

Yahudiler -100, +200 yılları arasında Talmud/Mişnanın yazımına başladı.

• Romalılar, Filistin'i ve Kudüs'ü fethetti.
• Yahudi-Roma Savaşları yaşandı.
• Roma tarafından ikinci mabed yıkıldı.
• Sefarad, Aşkenaz, Mizrahi sürgünleri yapıldı.

Hz. Yahya b. Zekeriya, Yahudiler tarafından şehit edildi.

Yahudiler üzerinde Yunan hâkimiyetinden sonra Romalıların hâkimiyeti kuruldu.

mö.64-ms.324 yılları arasında Filistin Romalıların elindeydi. Roma İmparatorluğu Suriye üzerine yürüyerek Yahudileri hâkimiyeti altına almıştır.

Roma egemenliği döneminde başlangıçta Yahudilere iyi davranılmış, hatta hoşgörülü kanunlarla korunarak sınırlı bir yetki verilmiş, Yahudi halkının cemaat işlerinin tanzimi, Kudüs'te oturan büyük rahiplere bırakılmıştı. Ancak zamanla Roma idaresinde Yahudilere uygulanan vergilerin ağırlığı, feodal yöneticilerin zulmü ve dini gerekçeler yeni isyanları beraberinde getirmiş, Yahudiler arasında bağımsız bir Yahudi devleti kurma girişimleri yoğunlaşmıştır.

Bu amacı benimseyen Yahudiler Tevrat'a mutlak bağlılığı gerekli görüyorlar, Yahve (Tanrı) her şeyin efendisi olduğuna göre dünyanın bir gün Yahudilerin hükmü altına gireceğini, inançlarına bağlı kalırlarsa zafer elde edeceklerine inanıyorlardı.

Bütün bu gerekçeler ile Yahudiler, 66-73 tarihleri arasında tekrar ayaklandılar. Bu ayaklanma nedeniyle Roma orduları Kudüs'e yönelerek Bâbil sürgünü dönüşünde inşa edilmiş olan ikinci tapınağı yıkmışlardır. Bu olaydan sonra Yahudiler bölgeden göç etmeye zorlanmışlar, başta Mısır olmak üzere Romalıların hâkimiyeti altındaki farklı ülkelere sürülmüşlerdir.

Yahudiler, Romalılara karşı verdikleri mücadelede Tanrı'nın, Mabed'in Romalılarca yıkılmasına izin vermeyeceğine inanmışlardı. Ancak bu inançları, mabedin yıkılmasıyla boşa çıktı. Bu tarihten günümüze kadar da Süleyman Mabedi tekrar inşa edilmedi.

Mesih olduğunu iddia eden Simon Bar Cocheba liderliğinde gerçekleşen isyan sonrasında, Romalıların üstünlüğü karşısında direnemeyen Yahudiler sürgün edilmiş, Kudüs yeniden tahrip edilmiştir.

Yahuda ve Samariya adları kaldırılarak bu bölge "Filistin" adını almıştır. Romalılar tarafından Suriye'ye bağlanan Filistin'e dönmeleri yasaklanan Yahudiler kitleler halinde buradan dünyanın dört bir yanına göç etmişlerdir. Böylelikle Yahudi tarihinde "İkinci Sürgün Hayatı" başlamıştır.

Bu sürgünlerde,
• Mizrahi (doğu) yahudileri; doğu yönünde göçmüşler... Ortadoğu, Kafkaslar ve Arap yarımadasına kadar dağılmışlardır.
• Aşkenaz (Almanya) yahudileri; kuzey yönünde göçmüşler... Anadolu ve Balkanlar üzerinden orta ve doğu Avrupa’ya yayılmışlardır.
• Sefarad (İspanya) yahudileri; batı yönünde göçmüşler... Kuzey Afrika ve İber yarımadası üzerinden Batı Avrupa’ya yayılmışlardır. Sefarad yahudileri, 1492 ve 1497’de İspanya ve Portekiz’den kovulduktan sonra, diğer yahudi grupların oldukları bölgelere tekrar sürgün edilmişlerdir.

Kudüs'te Kiliseler inşa edilmeye başlandı.

İran Hükümdârı Perviz, Suriye, Mısır ve bütün Anadoluyu işgal etti. Konstantiniye kuşatıldı.

Milâdın 614. yılında bütün Filistin'i ve Kudüs'ü ele geçiren Perslerin istilâsı sırasında bütün kiliseler yıkılmış, bütün dini binalar tahrib edilip kirletilmişti. Yirmi altı bin yahudi, altmış binden fazla hıristiyanı kılıçtan geçirmişlerdi. İran kisrasının sarayı, öldürülen otuz bin kişinin kafatası ile donatılmıştı.

Bu istilâ tufanı, burada durmayarak Mısır'ı da basmış, Milâdın 616. yılında İranlı'lar bir taraftan Nil vadisini işgal ederek İskenderiye'ye ulaşmışlar, diğer taraftan bütün Anadolu'yu ele geçirerek İstanbul'un boğaziçi sahillerine kadar gelmişler, doğu Roma İmparotorluğu'nun başkenti olan Kostantıniye (İstanbul) şehrinin karşısında görünmüşler, saltanatlarını Irak, Suriye, Filistin, Mısır ve Anadolu'ya yaymışlardı.

İranlılar, girdikleri her yerde ateşgedeler (Ateşe tapanların, ateş yaktıkları tapınaklar) meydana getiriyorlar ve böylece Hıristiyanlığın çıktığı yerlerde ateşperestliği yayıyorlardı.

Müslümanlarla Yahudiler arasında vatandaşlık antlaşması yapıldı.

Yahudilerin Müslümanlara karşı düşmanca harekete başlamaları, münâfıkların türemesi.

Tercüme işlerinde Yahudilere güven kalmadığından Hz.Muhammed'in Zeyd b. Sabit'e İbrânice öğrenmeyi emretmesi.

Benî Nâdir Gazvesi: Şımaran Yahudilerin sürgün edilmesi.
Ben-i Nadir kabilesinin ahdini bozması ve Hz. Resul-ü Ekrem'i (sav) öldürme girişiminde bulunması üzerine, Hicretin 4. yılı Rebiyülevvel ayında, Medine'de, meydana gelen gazve, Müslümanların zaferi ve Ben-i Nadir kabilesinin Medine'den sınır dışı edilmesiyle sonuçlanmıştır.

Hendek harbinde hainlik eden Benî Kureyza Yahudilerin cezalandırılmaları.

Hayber Kalesi fethedilmesinin ardından ilk Siyon Teşkilatı Kuruldu. İbn Sebe teşkilata katıldı.

Fedek Yahudileri'nin vergiye bağlanması.

Kur'an'da haber verildiği üzrere, Rum, Sasanilere karşı, imkansız gibi görünen bir zafer elde etmiştir. Yahudilerin İran'a desteklerine rağmen, Filistin yeniden Bizans toprağı oldu. Yahudilerin umutları kaybolu.

Hz. Muhammed (s.a.v)'in İsrâ hadisesi gerçekleştiğinde, İslam fetihleri devri başladı.

Bu hadisede Kâbe ve Mescid-i Aksa'nın aralarında manevi olarak bağlantı kuruldu. İslam Ordusu Ubeyde Bin Cerrah önderliğinde şehri kuşattılar.

Patrik Safronyus şehrin anahtarını Hz.Ömer'in kendisine vermek istedi ve Hz.Ömer şehre geldi. Maddi olarak bağlantı Hz.Ömer (r.a)'ın şehre gelmesiyle gerçekleşti (636). Şehri aldıktan sonra bir emaname (güven fermanı) yazıldı ve Hz Ömer (r.a) şehrin ismini "İlya"dan "Kudüs"e çevirdi.

Selçuklular tarafından 1071'de ele geçirilen Kudüs, Hıristiyan toplumunda özellikle XI.yüzyıl ile süregelen Haçlı Seferleri sırasında hedef haline gelmiştir. Haçlı Seferleri'nin başlaması ile Hıristiyan dünyasındaki Yahudi düşmanlığı siyasi, iktisadi ve sosyal etkileri ile birlikte daha da şiddetlenmiştir.
Saygınlığını yitirmeye başlayan kilise, politik isteklerini yönlendirmek için "Hz. İsa'nın içinde yattığı kutsal lahdin kurtarılması gerekliliği" gibi göstermelik dini gerekçeler öne sürerek etkinliğini korumaya çalışmıştır.
1099'da Papa II. Urban'ın çağrısı üzerine Avrupa'dan kutsal toprakları kurtarma inancıyla gelen Haçlılar, Kudüs'ü ele geçirerek burada Kudüs Latin Krallığı'nı kurmuşlar, Hıristiyanlığı yaymaya uğraşmışlardır.

Birinci Haçlı seferinde, Haçlı ordusu Kudüs Kalesi önüne geldi ve Kudüs Kuşatması başladı. Kudüs'ün Haçlı işgaline uğradı ve 70 bin Müslüman ve musevi öldürüldü. Kudüs Latin Krallığı kuruldu. (1291'e kadar).

Kutsal Topraklar'ı Haçlılardan geri almak için bir ordu kurdu ve komutasındaki ordusuyla beraber 4 Temmuz 1187 tarihinde gerçekleşen Hıttin Muharebesi ile Kudüs Kralı Lüzinyanlı Guy'ın ordusunun büyük bir bölümünü yok etti.

Kudüs Selahattin Eyyubi tarafından fethedildi. Kudüs'ün Fethi veya Kudüs Kuşatması, 20 Eylül 1187'de Selahaddin Eyyubi'nin başlatmış olduğu kuşatmadır. Şehri savunan Kudüs komutanı İbelinli Balian'ın 2 Ekim 1187'de şehri teslim etmesiyle sona ermiştir. Kudüs'te yaşayan Hristiyan toplumun şehrin teslim edilmesi ile diğer Hristiyan topraklara göç etmiştir.Kübbetü's Sahra'nın üstündeki haç işaretini kaldırttı. Şehrin restore, mimari ve yenilenmesine çok önem verdi. Mübarek Mescid-i Aksa'ya Nureddin Zenki'nin hazırlamış olduğu minberi hediye etti. Bu minberin işlemesi İslam şaheserlerindendir.

Selahattin Eyyubi'nin ölümü üzerine Haçlı orduları Kudüs'ü işgal etti.

Kral I.Edward, İngiltere'deki Yahudileri sınırdışı etti.

Selahattin Eyyubi'nin ölümü üzerine Haçlı orduları 1193'te bu bölgeyi tekrar ele geçirmişler ancak Haçlıların Eyyubi'den sonra Mısır'da iktidara gelen Memluklara 1291'de yenilmeleri ile kutsal topraklar üzerindeki hakimiyetleri sona ermiştir. Haçlı saldırılarına engel olmak için Memluklar tarafından limanlar ve şehirler yıkıldı.

Yahudiler, Fransa'dan kovuldu.

İspanyol Engizisyonu ise, Castilla kraliçesi I. Isabella'nın ısrarı üzerine, Papa IV. Sixtus tarafından 1483 yılında onaylandı.
Mahkeme, Müslümanlar'ın ve Yahudiler'in, kendi inançlarına bağlanmalarını sağlamayı hedeflemişti. Bu nedenle, Yahudi ve Müslümanlar 1492 yılında İspanya'yı terk etmek zorunda kaldılar.
Engizisyon Avrupa'da XVII. yüzyıl sonlarında ortadan kalktı.
İspanya'da ise 1808'de, Fransızların İspanya'ya girmesiyle Napolyon tarafından sona erdirildi. Daha sonra yeniden canlandırılmak istense de 1834 yılında tamamen yok oldu.
Lakin batı dünyası, öteki karşısında engizisyon mantığını bir zihniyet olarak devam ettirmekte hala kararlı görünüyor.

Bu kararnameye göre;
• Yahudi dinine mensup olan ya da kökenleri bu dine inanmış halka dayanan herkes İspanya'yı terk edecektir.
• Yanına altın, para ve ziynet eşyası gibi değerli varlık almayacaktır.
• Kararnamenin muhataplarına ülkeyi terk etmek için 31 Temmuz tarihine kadar süre tanınmıştır.
• Bu süre sonunda da ülkeyi terk etmeyenlerin idam edileceği belirtilmiştir.

İspanya'da yaşayan Yahudiler, ülkeden zorla çıkarılarak sürgün edildiler. "Sefarad Yahudileri" olarak bilinen İspanya kökenli Yahudilerin büyük kısmı Osmanlı Devleti'nin himayesine girdiler.

1492'de İspanyadan kovulmaları üzerine Portekiz'e geçen bir kısım yahudi buradan da kovuldular.

İlluminatinin Kurucusu Mia Pier adında Yahudi bir kadındır.

Osmanlı Ordusu, Sinan Paşa önderliğinde, Kudüs'e girdi. Yahudilerin Kudüs'e dönmeleri serbest bırakıldı.

EVANGELİZM
Protestanlık, sonradan oluşturulmasına karşın, Hıristiyanlığın en büyük üç ana mezhebinden biridir. 16. yüzyılda Martin Luther ve Jean Calvin'in öncülüğünde Katolik Kilisesi ve Papa Despotizmine karşı girişilen Reform hareketinin sonucunda doğmuştur.

Protestanlar Kitab-ı Mukaddes'i Hıristiyanlık için tek kaynak saymışlardır. (yani, tevrat'a da itikad ederler)

Protestanlık inancının en önemli kollarından (tarikatlarından) birisi Evangelizm'dir. Evangelizm ifadesini ilk olarak Martin Luther kullanmıştır.
Bu tarikata, Yahudilerin üstün oldukları inancına tabi olduklarından dolayı "Siyonist Hırıstiyanlar" da denilir.

1 Mayıs 1776 yılında Adam Weishaupt adlı aydınlanmacı, İlluminati Örgütünü ilan ederek resmi hale getirdi. İlluminati Örgütünün Kurucusu Mia Pier adında Yahudi bir kadındır. 1506 yılında kurulmuştur. Katolik Hıristiyan gücü olan Vatikan ve Fransa Krallığından, büyük üstat Jacques De Molay'ın yakılması ile darbeyi yiyen Tapınak Şövalyeleri, karanlığın içine karışarak ve isimlerini değiştirerek kendilerini sakladılar. Daha sonra Gül ve Haç Şövalyeleri diye karşımıza çıktılar. İlluminati gibi isimler adı altında operasyonlarını yürüttüler ve bir daha böyle bir darbe almamak için farklı farklı isimler altında ezoterik örgütlere bölündüler.

İngiltere'de Kral VI.Lui döneminde, bir yahudi olan Benjamin Disraeli (1804-1881), parlamentoya girmeyi başardı.
19. yüzyıl'da birçok kez Birleşik Krallık başbakanı olmuştur. Yahudi asıllıdır.
1870 ve 1880 yılları arasındaki başbakanlığı döneminde Britanyalı aristokratlarını da arkasına alarak Birleşik Krallık siyasetini kontrolü altına almıştır.
Kraliçe Victoria'nın en çok değer verdiği siyasetςi olmuştur.
İngiltere'den 1290 yılında Yahudilerin zorla çıkarılmasından sonra Yahudilere İngiltere kapılarını tekrar sonuna kadar açmış ve ülkenin Yahudi kontrolüne girmesini temin etmiştir.

1865 yılında, Belgrad Ormanları'nda yapılan gizli bir toplantıyla bir araya gelen Cemiyet, 1870'lerin sonuna, II. Abdülhamid'in saltanatının ilk yıllarına kadar varlığını sürdürdü. Hücre yapısı ile örgütlenen cemiyetin alt yapısı, Fransız ajanları tarafından destekleniyordu. Türkçü ve laik meşrutiyetçi bu grup bir süre sonra Jön Türkler olarak anılmaya başladılar. Bu annlamda en büyük destekçilerinden birisi Fransız Mason Yahudi lider Leon Cahun'dur.

Yeni Osmanlılar Cemiyeti'nin üyeleri arasında, Osmanlı Devleti'nin ilk özel gazetelerini çıkaran Agah Efendi, yine bu gazetelerin başında yer alan ve Türk Edebiyatı'nın Batılı anlamda ilk eseri Şair Evlenmesi‘ni yazan Şinasi ve belki de örgütle en çok özdeşleşen kişi Namık Kemal, en çok öne çıkan isimlerdi. Aynı zamanda, Ziya Paşa, Ali Suavi, Mustafa Reşid Paşa ve Midthad Paşa gibi kişiler de, Cemiyet'in önemli üyeleri veya destekçileri arasında yer alıyordu.

24 Mart 1867'de Yeni Osmanlılar Cemiyeti, Paris'te çalışmalara başladı.

Cemiyetin amacı hızlı bir şekilde Batılılaşmak ve modernleşmekti. Bu amaçları için V.Murad'ın tahta geçmesi gerektiğine inanıyorlardı.

Cemiyetin kuruluşundan önce olsa da Tercüman-ı Ahval ve Tasvir-i Efkar, bundan sonra da Hürriyet, İkdam, Hadika, Muhbir, Ulum gibi pek çok gazete Avrupa veya Osmanlı Devleti sınırları içinde Cemiyet'in üyeleri tarafından yayımlanmıştı.

II. Abdülhamid'in, meclisi feshetmesi ve Kanun-i Esasi'yi askıya alması ve ardından bir çok üyesi gibi Namık Kemal'in de sürgüne gönderilmesiyle, Cemiyet fiilen sona ermiş oldu. Ancak ilerleyen zamanda kurulacak İttiat ve Terakki gibi cemiyetler için öncü rol üstlemiş oldu.

Genel Başkan Mustafa Fazıl Paşa
Kurucular: Namık Kemal, Kayazade Reşat, Menapirzade Nuri, Sagır Ahmet Beyzade Mehmet, Mir'at Mecmuası sahibi Refik, Suphi Paşazade Ayetullah
Diğer Üyeler: Ziya Paşa, Ali Suavi, Agah Efendi, Ebüzziya Tevfik...

24 Mart 1867'de Yeni Osmanlılar Cemiyeti, Paris'te çalışmalara başladı. Cemiyetin amacı Anadolu Türklerini hızlı bir şekilde batılılaştırmak ve "modernleştirmek" suretiiyle öz kimliğinden uzaklaştırmaktı.

Rus çarının öldürülmesiyle Rusya'da yoğun bir Yahudi düşmanlığı başladı. Yahudiler Rusya'dan da kovuldu.

Yahudilerin Kudüs'e göçleri.

1894 Eylül'ünde Fransız ordusunda Almanlar lehine casusluk hadisesi meydana gelmişti. Alfred Dreyfus adlı Yahudi asıllı bir yüzbaşı hadisenin faili olarak yakalandı. Deliller yeterli olmadığı halde hapsedilip ordudan çıkarıldı. Dreyfus hadisesi Fransa'da yeni bir antisemitizm dalgasının patlak vermesine sebep oldu.

Herzl, 27 Ağustos 1897 tarihinde İsviçre'nin Basel kentinde üç gün sürecek olan, Birinci Siyonist Kongresi'ni toplamaya muvaffak oldu. Bu kongreye iki yüzü aşkın delege katılmıştır. Her sosyal tabakadan ve düşünceden Yahudileri aynı çatı altında toplayan küçük bir Yahudi akımı yaratmıştır adeta. Bu kongreye en fazla katılım Rusya'dan olmuştur. Basel Kongresi'nde Dünya Siyonist Teşkilatı'nın temeli atılmış; başkanlığına da Theodor Herzl getirilmiştir. Bu kongre Siyonist hareketin amaçlarını, bu amaçlara ulaşmak için gerekli araçları ve bu araçları kullanacak bir yürütme heyetini saptamıştır.

Theodor Herzl, Filistin'e Yahudilerin yerleşmesi için II.Abdülhamit'i ikna etmek üzere 1896 ile 1902 yılları arasında İstanbul'a beş sefer yaptı. Herzl, İstanbul'a gelmeden önce ön hazırlıklar içine girdi ve II.Abdülhamit'e, yurtlarının sınırını;
"Kuzeyde Kapadokya Dağlarından, güneyde Süveyş Kanalına kadar olan alanı kapsamalıdır, Davud ve Süleyman'ın Filistin'i olmalıdır"
diye beyan etti. Bu sınırlar, Kitab-ı Mukaddes'te çizildiği iddia edilen Filistin coğrafyasıdır. Herzl, çok zor durumda olan Osmanlı maliyesinin bu topraklar karşılığında düzeltilmesi teklifini de getirdi.

Fakat Herzl, II.Abdülhamit ile görüşmelerinde herhangi bir sonuç alamamış ve Abdülhamit, Polonyalı soylu Kont Philipp de Newlinsky vasıtasıyla Herzl'e gönderdiği şu cevapla Herzl'in bu isteklerini sonlandırmıştır:

"Eğer Bay Herzl senin bana arkadaşım olduğun gibi bir arkadaşın ise, ona nasihat et, bu konuda bir diğer adım atmasın. Ben bir karış bile olsa toprak satamam. Zira bu vatan bana ait değil, milletime aittir. Benim milletim bu imparatorluğu savaşta kanlarını dökerek kazanmışlar. Onu kanlarıyla verimli kılmışlar. Bu toprak bizden sökülüp alınmadan evvel, biz onu tekrar kanlarımızla sularız. Benim Suriye ve Filistin alaylarının efradı birer birer Plevne'de şehit düşmüşlerdir. Onlardan bir tanesi dahi dönmemek üzere muharebe meydanlarında canlarını vermişlerdir.

Türk İmparatorluğu bana ait değildir. Türk milletine aittir. Ben onun hiçbir parçasını veremem. Bırakalım Yahudiler milyonlarını saklasınlar. Benim imparatorluğum parçalandığı zaman, onlar Filistin'i hiç karşılıksız ele geçirebilirler. Fakat bizim yalnız cesetlerimiz taksim edilebilir. Ben canlı bir vücut üzerinde ameliyat yapılmasına müsaade edemem."

Sultan II.Abdülhamit, bununla kalmamış, Yahudileri Filistin'e yerleştirmemek için çeşitli tedbirler almış ve hatta toprak almalarını engelleyici kanun çıkarmıştır.
Herzl anılarında; "Siyonizmin amacına ulaşması için Osmanlı'nın dağılmasını beklemeliyiz." diye yazmıştır.

Yahudilerin Kudüs bölgesine göç dalgası.

Dünya Savaşında savaşmak üzere yahudi birlikleri kuruldu.

Filistin'de Yahudilere yurt verilmesini öngören Balfour Deklerasyonu yayınlandı.

1917'de, İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur Balfour, Filistin'de Yahudi halkları için bir vatan kurulması sözü verdi. Bu vaat, Siyonistlerin önderlerinden Lord Rothschild'e gönderilen mektupta yer alıyordu. Bu mektup Balfour Deklarasyonu olarak anılmaktadır.

İngiliz Hükümeti Balfour Deklerasyonu'nda Yahudilerin Filistin'de 'anavatan' kurma fikrini destekledi.

Yıldırım Orduları ilk sınavını 31 Ekim 1917 sabah saat 03.30'da yoğun topçu atışı ile başlayan III. Gazze Muharebeleri ile vermeye başladı.

Ağır bombardıman ve başlayan taarruzlar Türk birliklerine ağır kayıplar verdirdi. Allenby'nin yeni planı ve uyguladığı taktikler 7 Kasım 1917'de Gazze'nin düşmesi ile sonuçlandı. Gazze'den Türk kuvvetlerinin geri çekilişi esnasında müdafaanın yeterince yapılamaması ve Kudüs çevresinde yapılacak bir savunmanın Kudüs'e zarar verme endişesi üzerine şehir 9 Aralık 1917'de sulh ile İngilizlere teslim edildi.

Hıristiyanlar, 730 yıl sonra Kudüs'e dönmüş oldu.
09 Aralık 1917 tarihinde Kudüs Şehri İngilizlerin eline geçti ve İngiliz mandası haline gelerek Filistin'in başkenti oldu. 1948 tarihinde İsrail Devleti, Batı Kudüs'te kuruldu.

3. Göç dalgası. 3 dalga sonunda Yahudilerin Filistin'de nüfus oranı %17 oldu.

Adolf Hitler, Almanya devlet başkanı oldu.

2 Şubat 1933, Adolf Hitler, Almanya parlamentosunu feshetti.
23 Mart 1933 Alman Milli Meclisi Reichstag, Adolf Hitler'e kararnamelerle ülkeyi yönetme yetkisi verdi.
28 Mart 1933 Adolf Hitler, Yahudileri ve Yahudilere ait mağazaları boykot için emir verdi.
8 Nisan 1933 Almanya'da ari ırktan olmadığı düşünülen memurlar emekli edildi.

Almanya'da Hermann Göring, Nazilerin Madagaskar'ı Yahudilerin anavatanı yapmayı planladıklarını açıkladı. Bu fikir ilk kez 19. yüzyılda gazeteci Theodor Herzl tarafından ortaya atılmıştı.

Hitler, Romanya'daki zengin Yahudiler'in ortadan kaldırılması için Gestapo'ya bir Ölüm Listesi verdi. Bunu haber alan 800 zengin Yahudi, STRUMA isimli gemi ile Türkiye'ye kaçtılar. Struma adlı gemi, 12 Aralık 1941'de Köstence Limanı'ndan hareket etti.

Struma, KGB tarafından vurularak motoru durduruldu. Almanya tarafından Türkiye'ye yolcuların karaya çıkarılmaması gerektiği yönünde bir uyarı yapılmıştır. Bunun sebebi olarak ise 'yolcuların salgın hastalık taşıdığı' gösterilmişti. Aynı zamanda İngilizler de, Struma'nın Filistin'e gitmesi taraftarı değillerdi. Bunun sebebi de, o dönemde Filistin'de kurdukları yönetimin, Yahudilerin sayısı arttığı taktirde zora gireceği düşüncesiydi. Struma Filistin'e varırsa, Avrupalı diğer Yahudiler de Filistin'e varmak için harekete geçecekti. İngiltere, bu düşüncesinden ötürü yoğun baskı uyguladı.

Türkiye gemiyi Karadeniz açıklarında bekletmeye karar verdi. Motoru hala çalışmayan gemi, 23 Şubat 1942'de römorklar ile Şile açıklarına çekildi. Ancak, 24 Şubat sabahı, büyük bir patlama ile batan gemi, 103' ü çocuk olmak üzere 768 kişiye mezar oldu.

Karantinaya alınan gemiye Kızılay tarafından İnsani yardım çerçevesinde günlük yiyecek ve içecek veriliyordu.

Yolcuların arasında Romanya'da iş yapan Amerikalı Petrol Devi 'VACUUM' şirketinin sahibi olan ailede bulunuyordu. CIA'dan Türkiye'deki genç bir işadamına 'Bu isimleri mutlaka gemiden kurtar' şeklinde bir talimat geldi. Vakit kaybetmeyen işadamı dönemin İstanbul Emniyet Müdürü İstihbaratçı İhsan Sabri Çaglayangil'den yardım istedi. Çaglayangil, Başbakan Şükrü Şaracoglu'na bile haber vermeden gemideki petrolcü aileyi kurtardı. Bu genç iş adamı Vehbi Koç idi.

Litvanya'da Alman SS birlikleri 9.000 den fazla yahudiyi Kaunas şehrinin meydanında kurşuna dizdi.

Naziler, Yahudileri Polonya'daki Auschwitz Kampı'na götürmeye başladı

Fransa'daki en büyük Yahudi tutuklaması: 12.884 Yahudi Auschwitz'e gönderilmek üzere tutuklandı.

Batı Ukrayna'nın Terebovlia kentinde Naziler, 1.100 Yahudiyi öldürüp toplu mezara gömdüler.

Alman askerleri Yahudileri toplamak için Varşova Gettosu'na girdi.

Varşova gettosundaki Yahudi topluluğunun Nazi işgaline karşı direnişi kırıldı. Hayatta kalanlar Treblinka toplama ve yok etme kampına gönderilmeye başladı.

II.Dünya Savaşı boyunca devam eden Holokost, Nazi Soykırımı, Yahudi Soykırımı ya da Ha-Shoa; Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Partisi'nin yönettiği Nazi Almanyası döneminde, işgal edilen sınırlar içerisindeki yaklaşık altı milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır. Savaşın son bulmasıyla soykırım durmuştur.

Filistin'de İngiliz egemenliği sona erdi ve İsrail bağımsızlığını ilan etti. İlanın ardından, 11 dakika sonra devleti tanıyan ilk ülke ABD oldu.
Birleşmiş Milletler 1947 Kasımında Filistin'in biri Yahudi öteki Arap olmak üzere iki devlet arasında paylaşılmasına karar verdi. Kudüs şehrine ise Birleşmiş Milletler denetiminde milletlerarası bir bölge statüsü tanındı. Bu çözüm Arapları tatmin etmedi. Filistin iç savaşı başladı.